Nieuwe themadag (herhaling)
VOOR MANTELZORGERS EN VRIJWILLIGERS

Van deelnemers aan de themadag in januari kregen we enthousiaste reacties:
“Er was zo’n toegewijde aandacht, we hebben veel geleerd”.
“Wat een fijne dag was dit, ik ben zo blij dat ik dit heb meegemaakt!”
“Ik heb de geleerde handmassage al drie keer mogen oefenen en mijn omgeving     reageert daar heel positief op!”
“Ik zou graag ook willen leren hoe je een voetmassage uitvoert”

Wederzijds organiseert daarom deze themadag nogmaals, op 6 mei in Zeist en op 23 september in Zutphen. Omdat er per dag maar 12 mensen kunnen deelnemen is het raadzaam om u tijdig aan te melden.

Aanmelden voor 6 mei kunt u hier:
https://www.wederzijds-stervenscultuur.nl/uitgelicht/themadag/

voor mantelzorgers en vrijwilligers in de palliatieve zorg
met Mirjam Zonneveld en Joke Appelman, palliatief verpleegkundigen

HERHALING WEGENS GROTE BELANGSTELLING

Aan de orde komen o.a.:

• aandacht, nabijheid en aanraking
• het gebruik en de werking van natuurlijke zalven en oliën
• uitwendige behandeling met compressen
• aandachtspunten en tips voor de verzorging van huid en mond
• praktisch oefenen met elkaar (behandeltafels aanwezig)
• uw vragen bespreken

Wanneer: zaterdag 6 Mei 2023
Waar: Gebouw Helicon, Socrateslaan 22a, 3707 GL Zeist
Tijd: 10 tot 14.30 uur, met lunchpauze (svp zelf brood meenemen, soep wordt verzorgd)
Kosten: 65,- euro (mocht dat teveel zijn, neem dan contact op via info@wederzijds-stervenscultuur.nl)
Inlichtingen: via info@wederzijds-stervenscultuur.nl
Aanmelding en betaling via onze website www.wederzijds-stervenscultuur.nl
Na betaling is uw aanmelding definitief.
Per keer maximaal 12, opdat we gericht en persoonlijk kunnen werken

Veraarden is een proces, waarbij in 40 dagen het lichaam wordt omgezet tot vruchtbare aarde. Na het overlijden, de opbaring en een afscheidsbijeenkomst wordt het lichaam in een cocon gelegd en bedekt met hooi en stro, bladeren en bloemen. Aan dit natuurlijke mengsel is koolstof toegevoegd. Nu wordt de cocon gesloten en gedurende 40 dagen wordt deze rustig gewiegd en stroomt er lucht door de cocon. Daarna is het lichaam omgezet in prachtige vruchtbare aarde die gebruikt kan worden in de tuin, bij een boer of in een natuurgebied. Je zou zelfs potten van kamerplanten kunnen vullen met de aarde om zo datgene wat overblijft een passende en waardige bestemming te geven.

Er zal nog veel moeten gebeuren om deze methode toegelaten te krijgen in Nederland, maar er zijn veel positieve geluiden die helpen om het mogelijk te maken. Daarom heeft Immanuel met een aantal collega’s Stichting Veraarden opgericht om dit proces te bespoedigen.
Om op de hoogte te blijven en meer over veraarden te lezen kunt u op de website van de Stichting Veraarden zich inschrijven voor een nieuwsbrief: www.veraarden.nl

In maart 2023 verschenen:

Leven toevoegen aan de dagen
Van slechtnieuwsgesprek tot laatste adem en rouw – hoe een stervensproces verloopt. Ook als je niet meer beter wordt, verdien je de beste zorg
Auteurs: Els Quaegebeur, Sander de Hosson

Wat kan er met je gebeuren vanaf het moment dat je het slechte nieuws krijgt dat je ongeneeslijk ziek bent, tot het moment van je laatste adem? 

Sander de Hosson, longarts in Assen, zet zich volledig in om goede stervenszorg op de grond te krijgen. ‘Ik ben ervan overtuigd dat je het leven pas echt ziet, als je ook de dood ziet, daar gaat dit boek over.’

Dit bijzondere boek is zo opgezet dat we als lezers meekijken naar alles wat er in de artsen- spreekkamer en in de ziekenkamer gebeurt. Zo komen op een levendige manier allerlei belangrijke kanten van de palliatieve zorg aan de orde. Onderwijl wordt openhartig verteld hoe het proces van stervenszorg verloopt met aansprekende en ontroerende patiënten-verhalen.

Een paar citaten:
‘Palliatieve zorg richt zich op  de hele mens’.
‘Keuzes bij behandelen gaan om de patiënt èn om extra overleving, de door behandeling gewonnen tijd moet goed te leven zijn.’
Karakteristieke vraag: ‘Wilt u dat we uw ziekte behandelen of wilt u dat we ù behandelen?’

De Hosson betrekt ook mensen bij het boek die op bepaalde terreinen gespecialiseerd zijn. Zo kan Carlo Leget, hoogleraar zorgethiek in Nijmegen, vertellen over het belang van zingeving, over betekenis en verbinding. Rouwtherapeut Manu Keirse komt aan het woord over wanneer rouw begint en hoe mensen in rouw kunnen worden ondersteund.
Geestelijk verzorger Mustafa Bulut vertelt dat mensen met een moslim-achtergrond heel anders kijken naar de stervensfase  – en hoe we daar mee rekening kunnen houden om het stervensproces goed te kunnen begeleiden. In het laatste hoofdstuk krijgt Ineke Visser ruimte om te spreken over bijzondere ervaringen rondom het sterven, die in eerste instantie niet te verklaren lijken.

Wat dit boek zo indrukwekkend maakt is de diepe menselijkheid en betrokkenheid. We krijgen een beeld van hoe sterven kan verlopen en wat een arts samen met zijn team kan doen om ‘leven toe te voegen aan de dagen, in plaats van dagen aan het leven’ – een welbekende uitspraak van Cicely Saunders, die als arts in Engeland de hospice-zorg heeft ontwikkeld.

Als u palliatieve zorg belangrijk vindt, lees dan ‘Leven toevoegen aan de dagen’ – of bekijk bijgaand filmpje: www.youtube.com

Meer over Palliatieve zorg

• Marjoleine de Vos liep enkele dagen mee met Sander de Hosson en schreef daarover een artikel in de NRC: www.nrc.nl

• Op de website van het Landelijk Expertisecentrum Sterven kunt u inspirerende woorden van Toke Bezuijen vinden om op het natuurlijk verloop van ons eigen sterfproces te durven vertrouwen. www.landelijkexpertisecentrumsterven.nl

Boekbespreking Ingrid Deij

VERTROOSTINGEN
Gewone woorden van Dirk de Wachter
ed. Lannoo, 2022

In 2021 kwam de bekende Belgische psychiater Dirk de Wachter ‘plots voor een haarspeldbocht te staan, boven een diepe afgrond’. Hij bleek heel ernstig ziek. ‘De dood ademde koud in mijn nek’. Van hulpverlener werd hij in één klap afhankelijk en hulpbehoevend. Vanuit die kwetsbare positie laat hij in dit boek zien wat hemzelf en wellicht ook anderen ‘troost’ biedt. Voor hem is het van belang om hoopvol te blijven over de toekomst, in waardigheid. Hij spreekt over verbondenheid en over aandacht, over alles wat het leven, ook nu hij ziek is, voor hem de moeite waard maakt. Het zijn de kleine dingen die hem troosten, alleen al hoe iemand naar hem kijkt.
In 15 hoofdstukken laat hij zien wat hem helpt – het ‘kleine goede’, het samenzijn, het ‘niet-weten’,  het beleven van kunst, natuur en zoveel meer.

Je kunt dit boek zien als een vertelling van zijn ervaringen, maar ook als een inspiratiebron voor het leven van alledag. Een inspiratiebron ook voor het moment dat je zelf, of een dierbaar mens, afhankelijk en kwetsbaar wordt. Hoe kom je er doorheen, hoe kun je in die positie je hoofd opheffen en leven vanuit de hoop?

Dit boek is geschikt voor iedereen die nadenkt over het leven en zingeving zoekt, ook wanneer het leven ons in een onverwacht nieuwe werkelijkheid brengt.
Onderstaand interview met Dirk de Wachter (bij HUMAN) laat ons dieper en persoonlijker kennismaken met zijn weg en levenswijsheid.
Zie: www.brainwash.nl